نوشته های مرتبط
با شرکت در کلاس های کنکور تئوری و عملی مجازی سایت، قبولی خود را تضمین کنید.
– تأسیس ۷۷۱/۱۳۷۰
– انقراض ۹۱۱/۱۵۰۶
در قرن ۸ سپاه تیمور به ایران حمله کرد و سلسله تیموریان ایجاد شد آنها سمرقند را پایتخت انتخاب کردند. شاهرخ فرزند تیمور و بایستنقر فرزند شاهرخ است. در هر سه دوره آثار هنری ویژه ای خلق شد.
در معماری ادامه دهنده سنت قبل بودند. اما تمایل تمایل به ساخت بناهای عظیم داشتند مانند ایوان سبز و مدرسه مدرسه خرگرد..
گنبد سازی: نمای بیون گنبد ها شیاردار و ساقه گنبد بیش از حد متعارف بلند ساخته می شد. ساخت گنبدهای دو پوسته اواخر تیموری رایج شد.
تزئینات کاشی معرق به اوج رسید.
مسجد گوهرشاد مشهد(۸۲۱ هق) مسجد کبود در تبریز(۸۷۰هق) و درب امام اصفهان و مدرسه غیاثیه (۸۴۸ هق )
مدرسه غیاثیه به دستور شاهرخ پسر تیمور ساخته شد و کاشی های معرق این بنا مشهور است.
صنایع دستی در تیموری رونق داشت. بر اساس توصیفات کلاویخو از دربار تیموری اشیاء تجملی با فلزات گرانبها زیاد ساخته می شد. حمایت بی دریغ از هنرمندان در تمام زمینه ها می شد و هر هنرمند مطرحی را به پایتخت فرا می خواندند. در دوره تیموری هنر معرق سازی روی جلد به کمال رسید.
- نقاشی در سمرقند رونق یافت اما در شیراز و بغداد به اوج رسید.
- مشهورترین هنرمند تیموریان جنید نقاش بغدادی است که اولین مینیاتور امضاء دار به نام وی ثبت شده است. در هرات نقاش دیگری به نام خلیل به مانی زمان معروف بود.
- مینیاتورها، خوشنویس ها، صحافی و جلدآرایی این دوره نمایانگر تکامل نسخه آرایی در تیموری است.
- در زمان بایستنقر آثار زیادی در شاهنامه، لیلی و مجنون، بوستان و گلستان سعدی ایجاد شد که به شکل گیری مکتب هرات انجامید.
- ویژگی های مکتب هرات:
- تصاویر انسان به صورت ریز و کوچک ترسیم شده است.
- خطوط ساده و بی پیرایه اجرا می شد.
- تعادل در ترکیب بندی و رنگ آمیزی به کمال رسید.
- وحدت بین نقوش و اشکال به وجود آمد.
- ماهیت رسمی و کمال گرایی مینیاتورسازی در عصر تیموری در چند چیز وجود دارد:
- در تکرار چهرهایی که فقط اختلاف اندکی در حالت ریش و سبیل و نحوه رنگ آمیزی دارند.
- در نحوه پرداخت و آرایش گُله های گیاهی در جای جای دشت شنزار در زمینه نقاشی
- در حالت نمایش تنه درختان و آرایش شاخ و برگ آن ها
- در حالت باوقار و سنگین پیکره های انسانی
- شاهنامه بایستنقری ۸۲۳ هق مصور شد که بسیار مشهور است.
در دوره حسین بایقرا در هرات که آخرین دوره درخشان فرهنگ تیموری است مجددا تصویرگری و دیوارنگاری رونق گرفت. به دستور او، ظفرنامه که شرح فتوحات امیر تیمور است مصور ساری شد. به جز تعداد اندکی همگی توسط کمال الدین بهزاد مصور شد.
- بهزاد در ۸۴۴ هق به دنیا آمد و در دربار تیموری به حمایت وزیر هنرمند تیموری علیشیر نوایی راه یافت. و تا ۹۱۶ هق در هرات بود و با به سر کار آمدن شاه اسماعیل صفوی به تبریز رفت و مسئول کتابخانه سلطنتی شد.
- مشهورترین نقاش عصر تیموری کسی جز کمال الدین بهزاد نیست او از برترین چهره های نقاشی ایران می باشد.
- تأثیرات بهزاد را بر کار نقاشان بعدی در ایران , هند , ترکیه و آسیای میانه می توان دید.
- نوآوری بهزاد در زمینه مفاهیم و مضامین نقاشی و هم در عرصه تکنیک و شیوه کار چشمگیر است.
- موضوع اصلی در آثار بهزاد انسان است که در نقاشی های او به صورتی پویا و واقع نمایانه به تصویر در می آید.
- در کتب هرات و دوره بهزاد کتاب هایی چون دیوان میر علیشیر نوایی و تاریخ طبری تهییه و تولید شده اند کتاب های بوستان سعدی و خمسه نظامی نیز از آثار معروف اوست.
ویژگی شیوه کلاسیک بهزاد و همراهانش:
- ستایش طبیعت پردازی
- صراحت در بان هنری
- توصیف دقیق حالات روانشناختی
- بیان شور عارفانه
- سنتهای نگارگری دوره بایستنقری در مکتب بهزاد به اوج تکامل رسید.
- این آثار با با اتکا به موازین پیشین و سنتی نگارگری تعادل خط، رعایت مقیاس تناسب عناصر تصویری، ضرب آهنگ ترکیب رنگ ها، ساختار و ترکیب بندی متناسب پیکره های انسانی در فضاهای معماری و طبیعی خلق شده اند.
کمال الدین بهزاد، آقامیرک، حاجی محمد، محمد هروی، سلطان محمود مصور و قاسم علی چهره گشا
نیمه اول سده ی نهم هجری پس از مرگ تیمور فرزندش شاهرخ به حکومت رسید و هرات را به پایتختی برگزید ولیعهد شاهرخ که بایسنقر میرزا بود هنرمندان را به سمرقند دعوت کرد و از آنجا به هرات منتقل نمود
خصوصیات آثار این دوره عبارتند از:
- تداوم سنت های هنر باختر ایران خصوصآ آثار جنید و معاصرانش
- تآثیرپذیری از مکتب شیراز
- رهایی از تآثیرات هنر چین و پدید آوردن ویژگی های ایرانی
- ایجاد ترکیب بندی نا متقارن و خلق آثار متنوع و پویا
- ترکیب بندی های محکم و ساده و جهانی آرمانی تصاویر, متنوع متوازن و شاعرانه
- پیکره ها دقیق و ظریف ترسیم می شوند
- غالبآ اندازه ی سر نسبت به تن بزرگتر به تصویر در می آید.
اساتید معروف این دوره عبارتند از:
روح ا… میرک، منصور، شاه مظفر( پسر منصور)، محمد سیاه قلم ( حاج محمد هروی)
ایالت هنر را در کانال تلگرام پیگیری کنید:
