پیش از جنگ جهانی اول حفاری هایی توسط آلمانی ها در سامره انجام شد و طی آن کاخ جوسق خاقانی از زیر خروار ها خاک بیرون کشیده شد.
بقایای ترئینات فراوان گچبری و همچنین چند قطعه نقاشی دیواری بی نهایت زیبا، در سامره کشف شده است. این تزئینات بخشی از حرم نحستین کاخی را که به دست خلیفه معتصم بنا شده (۸۴۱م – ۸۳۳ / ۲۱۹ ه -۲۱۱ ) و به جوسق خاقانی شهرت داشته زینت داده بود.
موثر ترین آن ها گچبری نگاره ای عظیمی با تصویر پرندگان و حیوانات بود. پرندگان و حیوانات نیز به طور جداگانه طرح شده است، که معمولاً در میان دایره هایی همراه با نقطه گذاری ترئینی به معنای دانه های مروارید که یک مضمون عمده ی ساسانی است تصویر شده است.
به منظور طبقه بندی گچبری ها آن ها را به سه گروه تقسیم می کنیم: تزئینات نخستین گروه قالبگیری شده و نقش مایه ی آن پیچک برگ مو پنج پره را تشکیل می داده است. پیچک های گروه بعدی بدون دمبرگ و فقط طرح هایی غنچه مانند بدان افزوده بودند. گچبری های ممتاز گروه سوم عبارت از کنده کاری و نیز قالبگیری بود، بریدگی گچبری ها با برجستگی کم و حاشیه های اریب شیبدار کار شده و آن تکنیکی است که به زبان آلمانی شراگ اشنیت و به انگلیسی لولد کاروینگ می گویند.
ایالت هنر را در کانال تلگرام پیگیری کنید:
telegram.me/artstate